De compensatie is één van de historische stimulansen die in de 3 Belgische gewesten – en in andere Europese staten – zijn ingevoerd om gezinnen aan te moedigen fotovoltaïsche zonnesystemen te installeren.
De compensatieregeling wordt gewoon “de terugdraaiende meter” genoemd, omdat hij inderdaad kan terugdraaien wanneer fotovoltaïsche zonnepanelen elektriciteit op het net injecteren.
Na meer dan 10 jaar ervaring is de Belgische en Europese context geëvolueerd en hebben de 3 Gewesten besloten of aangekondigd dit principe af te schaffen.
Waarom dit mechanisme afschaffen?
De afschaffing van de compensatieregeling, die enkele jaren geleden werd aangekondigd, wordt nu verplicht door de Europese richtlijn “Electricity market design”, die in juni 2019 werd goedgekeurd en de lidstaten aanmoedigt om tegen eind 2023 een regeling voor geleidelijke afschaffing te bepalen.
Bovendien werd het compensatiemechanisme als discriminerend aanzien voor de “klassieke” verbruikers (diegene die niet zijn uitgerust met fotovoltaïsche zonnepanelen). Bij dit principe dragen de prosumenten immers alleen bij in de kosten van het net vanwege de netto afgenomen hoeveelheid energie – het saldo na het jaarlijkse saldo van de compensatie – terwijl zij in werkelijkheid het hele jaar door grotere bruto hoeveelheden hebben afgenomen.
Het gaat er dus om dat alle consumenten, met of zonder zonnepanelen, op een eerlijke wijze bijdragen in de kosten van het net, op basis van hun werkelijke opnames
In ruil daarvoor hebben prosumenten het recht bij te dragen in de kosten van het net, hetzij volgens een vast bedrag dat door de wetgever is vastgesteld, hetzij op basis van hun werkelijke elektriciteitsopnames van het net – waarvoor de installatie vereist is van een bidirectionele meter of een slimme meter, die beide in staat zijn de stromen van de onttrokken elektriciteit en de stromen van de op het net geïnjecteerde zonnestroom afzonderlijk te registreren.
Het einde van de vergoeding is dus technisch gekoppeld aan het al dan niet beschikbaar zijn van één van deze twee soorten meters bij de prosument, zodat hij gebruik maken van zijn recht om op basis van zijn werkelijke verbruik te worden gefactureerd.
Definitieve stopzetting
Begin 2020 heeft het Brussels Gewest de compensatieregeling gedeeltelijk stopgezet: het deel “netkosten” van de elektriciteitsfactuur werd niet langer gecompenseerd, alleen het deel “energie” (ook “commodity” genoemd) werd gecompenseerd.
Vanaf 1 november 2021 zal het einde van de compensatie ook gelden voor het onderdeel “energie” en dus definitief zijn.
Een bijkomende meteropname
Om een einde te maken aan de compensatieregeling zal vanaf midden september 2021 een uitzonderlijke meteropname plaatsvinden, zelfs wanneer de jaarlijkse opname reeds heeft plaatsgevonden. Dit zal worden uitgevoerd door Sibelga.
In geval van afwezigheid zal er ter plaatse een document worden achtergelaten waarin de prosumer wordt verzocht zijn metergegevens aan Sibelga zelf mee te delen. Zonder meteropname zullen de afname- en injectiegegevens worden geschat.
Een verandering in logica
Het einde van de compensatieregeling zal een (geringe) invloed hebben op de rekening.
Voor prosumenten zal het echter vooral leiden tot een verandering van de economische logica. Deze gezinnen hebben er nu economisch belang bij zo weinig mogelijk elektriciteit van het net te op te nemen (en daarvoor te betalen).
Concreet betekent dit dat u uw eigen zonnestroomverbruik maximaliseert en uw overschot aan elektriciteit verkoopt aan een energieleverancier.
Dit is de manier waarop.
Hoe kunt u uw zelfverbruik aan zonnestroom opvoeren
De-prosumenten kunnen op drie manieren tewerk gaan:
- Verminder onnodig elektriciteitsverbruik (verandering van gewoonten en kleine investeringen: stekkerdozen, ledlampen, enz.)
- Verschuif het residentieel verbruik zoveel mogelijk naar het tijdstip van PV-productie (bijvoorbeeld door huishoudelijke apparaten overdag te programmeren).
- Overdimensioneer de installatie om het verbruik zoveel mogelijk te dekken, in alle seizoenen.
Andere mogelijke acties om tot een autonomie van 60% aan zonnestroom te komen, zijn de installatie van een PVheater voor de verwarming van het sanitair warm water van uw huis met zonnestroom en/of het vervangen van uw brandstofwagen door een elektrisch model dat thuis overdag (bv. in het weekend) wordt opgeladen. De stationaire batterij die in het huis moet worden geplaatst, is in dit stadium nog niet economisch rendabel.
Meer advies vindt u hier:
Leefmilieu Brussel : Fotovoltaïsche zonne-energie: pas uw verbruik aan
Afhankelijk van het verbruiksprofiel van elk individu kan het interessant zijn bepaalde gewoonten te veranderen, het tarief te wijzigen (enkelvoudig of dubbelvoudig) en/of van leverancier te veranderen.
Maak een simulatie met de Brusim prijsvergelijker!
Verkoop van de geïnjecteerde elektriciteit
Nu u niet langer kan genieten van de compensatieregeling, kunt u het overschot aan elektriciteit dat op het net wordt geïnjecteerd verkopen aan een energieleverancier (of aan eventuele aggregators).
De op het net geïnjecteerde elektriciteit zal door de leveranciers worden aangekocht tegen de prijs van het energiegedeelte (d.w.z. exclusief nettarieven, belastingen, enz.). Deze prijs kan variëren naar gelang de marktontwikkelingen en de strategie van de kopers.
Indien u een installatie hebt met een vermogen van 10 kVA of minder en u geen btw-nummer hebt, bent u niet btw-plichtig om uw overproductie te verkopen. In dit geval kan de leverancier aan wie u uw geïnjecteerde elektriciteit verkoopt een eenvoudig facturatiesysteem opzetten, zo meldt Brugel in dit persbericht.
Maar zijn de leveranciers klaar om het spel te spelen? Op het eerste gezicht lijken zij weinig belang te hebben bij het terugkopen van vele kleine volumes elektriciteit van prosumenten.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met uw energieleverancier.
Zullen we hierdoor platforms zien ontstaan (beheerd door gemeenten?) om prosumenten te groeperen en een aantrekkelijker volume aan leveranciers te verkopen?
Op middellange termijn zullen prosumenten hun elektriciteit waarschijnlijk kunnen verkopen aan lokale energiegemeenschappen, die momenteel in Brussel worden ontwikkeld (zie ons artikel België’s eerste gemeenschap voor hernieuwbare energie komt van de grond).
Nog steeds winstgevend
Wat de groenestroomcertificaten betreft, verandert er niets omdat deze worden berekend op basis van de productie van groene stroom en deze steunregeling in het Brussels Gewest wordt gehandhaafd.
Eigenaars van installaties blijven dus gedurende de gehele periode dat zij er recht op hebben, genieten van groenestroomcertificaten.
Het systeem blijft zodanig afgesteld zodat elke investering in fotovoltaïsche zonne-energie een rendement van 7 jaar oplevert, dankzij de groene certificaten die tijdens de eerste 10 productiejaren worden toegekend.